SỰ THẬT VỀ THUYÊN TẮC ỐI, "KẺ GIẾT NGƯỜI" ÍT ĐƯỢC BIẾT ĐẾN

SỰ THẬT VỀ THUYÊN TẮC ỐI, "KẺ GIẾT NGƯỜI" ÍT ĐƯỢC BIẾT ĐẾN

Theo ghi nhận trong y văn, một nửa số phụ nữ mắc hội chứng này sẽ chết trong vòng một giờ khi khởi phát triệu chứng, số còn lại sẽ chết trong ngày hoặc nếu sống sót thì để lại di chứng thần kinh lâu dài.

Thuyên tắc ối là gì?

Thuyên tắc ối là một cấp cứu sản khoa hiếm gặp do dịch nước ối, những tế bào thai nhi, tóc hoặc các mảnh tổ chức thai khác lọt vào hệ tuần hoàn máu mẹ thông qua nhau gây ra một phản ứng dị ứng. Phản ứng dị ứng này gây ra suy hô hấp và tuần hoàn cấp tính cho mẹ.

Do hiếm gặp với tỉ lệ 1/8.000 đến 1/80.000 ca sinh, nên hầu hết các BS sẽ không bao giờ gặp trong suốt quá trình hành nghề của mình, và kết quả là nguyên nhân chính xác của hội chứng này cũng chưa được hiểu rõ. Tuy nhiên, người ta cũng đưa ra giả thuyết cho rằng dịch nước ối và những tế bào thai khi vào tuần hoàn phổi của máu mẹ sẽ xảy ra quá trình bệnh lý theo 2 giai đoạn:

Giai đoạn 1: Sản phụ khó thở cấp kèm cao huyết áp. Quá trình này xảy ra nhanh chóng và tiến triển đến ngưng tim phổi. Sau đó sản phụ rơi vào hôn mê.

Giai đoạn 2: Mặc dầu nhiều sản phụ không sống sót qua giai đoạn 1, nhưng khoảng 40% người sống sót ở giai đoạn 1 sẽ bước vào giai đoạn 2. Đây là giai đoạn chảy máu và có thể kèm theo rét run nặng, ho, nôn ói và cảm giác khó chịu trong miệng. Do chảy máu quá mức sẽ đưa đến rối loạn đông máu, suy thai cấp.

Nguyên nhân gây ra thuyên tắc ối?

Các chuyên gia cho rằng thuyên tắc ối là kết quả do dịch nước ối vào tĩnh mạch tử cung và điều này xảy ra khi có 3 điều kiện sau đây: Vỡ màng ối, vỡ tĩnh mạch của tử cung hay cổ tử cung và áp lực buồng tử cung cao hơn áp lực tĩnh mạch.

Ai có nguy cơ bị thuyên tắc ối?

Tất cả chủng tộc, màu da và độ tuổi đều có thể bị. Thuyên tắc ối có thể xảy ra trước, trong và sau khi sinh. Nạo thai, truyền dịch ối, hay chấn thương bụng cũng có thể xảy ra.

Có dấu hiệu nào ghi nhận thuyên tắc ối?

Thường xảy ra ở giai đoạn cuối của cuộc chuyển dạ, sản phụ đột ngột khó thở, hạ huyết áp; co giật và ngưng tim. Người ta cũng ghi nhận các sản phụ thuyên tắc ối có một vài đặc điểm như: thai nhi lớn, thai quá ngày, sinh khó trước khi vào choáng, hốt hoảng, lo lắng, than lạnh, khó thở và nôn mửa.

Tỉ lệ sống sót của thuyên tắc ối?

Tỉ lệ tử vong cho mẹ hơn 80%, mặc dầu tỉ lệ sống sót của thai nhi có thể đến 70%. Thống kê cho thấy 50% sản phụ sẽ chết trong giờ đầu khi khởi phát triệu chứng và một tỉ lệ cao  nếu sống sót thì để lại di chứng thần kinh nặng nề.

Có điều trị được thuyên tắc ối?

Điều trị hỗ trợ là chính, không có điều trị đặc hiệu.

• Hồi sinh tim phổi.
• Điều trị rối loạn đông máu.
• Phẫu thuật lấy thai nếu mẹ ngưng tim không đáp ứng với hồi sức.
Bệnh thuyên tắc ối không thể dự báo, không có cách dự phòng và là một cấp cứu sản khoa không điều trị được. Trong khi chuyển dạ cần nhanh chóng ghi nhận các dấu hiệu và triệu chứng, hồi sức tích cực và điều trị hỗ trợ là điều kiện tiên quyết có thể mang lại hy vọng cứu sống mẹ và thai nhi.

Trong và sau biến cố xảy ra cần hỗ trợ và chia sẻ với các thành viên trong gia đình vượt qua cơn khủng hoảng và mất mát này

 Bs Nguyễn  Vỹ